Pankreas Kanseri Nedir ve Ameliyatları Nelerdir?

Pankreas, karın bölgesinde yer alan ve sindirim sisteminde önemli rol oynayan bir organdır. Ürettiği enzimler sayesinde besinlerin sindirimine yardımcı olurken, kan şekerini düzenleyen hormonlar salgılar. Ancak, pankreas hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması pankreas kanserine neden olabilir. Bu hastalık genellikle erken evrelerde belirti vermediğinden, teşhisi zor olabilir. Tedavi sürecinde cerrahi yöntemler önemli bir yer tutar ve hastanın durumuna bağlı olarak laparoskopik (kapalı), robotik veya açık ameliyat seçenekleri uygulanabilir.

Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreas, karın bölgesinde yer alan, uzun ve ince görünümlü bir organdır. Sindirim sistemi için hayati önem taşıyan pankreas, ürettiği enzimler aracılığıyla besin sindirimine destek olur. Pankreas hücrelerinde kontrolsüz bir şekilde büyüyen kötü huylu hücrelerin var olması durumu pankreas kanseri olarak tanımlanmaktadır. Pankreas kanserinin en sık görülen çeşidi, pankreasın dış kısmında gelişen adenokarsinomdur. Daha nadir görülen pankreas kanser türleri de bulunmaktadır. Bu kanser türü erken aşamalarda belirti göstermediğinden dolayı erken teşhisi zordur. Evreler ilerledikçe tedavi başarı oranı düşebildiğinden dolayı pankreas kanserinin tehlikeli bir kanser türü olduğu söylenebilir. Pankreas kanseri çoğu zaman baş kısmında başlar ve ordan yayılmaya devam eder. Hızlıca metastaz yapabilir.

Pankreas Kanseri Belirtileri ve Teşhis Yöntemleri

Pankreas kanserinin belirtileri genellikle erken aşamalarda belirgin değildir, ancak hastalık ilerledikçe şunlar görülebilir: Karın ve sırt ağrısı, iştahsızlık ve istenmeyen kilo kaybı, cilt ve gözlerde sararma (sarılık), idrar ve dışkıda anormallikler, sindirim problemleri (şişkinlik, hazımsızlık, mide bulantısı), aşırı halsizlik, diyabet, karında şişlik veya sertlik hissi, ve kan pıhtılaşma sorunları (bacaklarda şişlik ve ağrı gibi). Bu belirtiler pankreas kanserinin çeşitli aşamalarında farklı şiddetlerde görülebilir ve hastalığın ilerleyişine bağlı olarak değişebilir.

Pankreas kanseri tanısı ise, birden fazla yöntemle koyulabilir. İlk olarak, kan testleriyle tümör belirteçlerinin (örneğin CA 19-9 seviyesi) kontrol edilebilir. Bunun yanında, çeşitli görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve endoskopik ultrason (EUS) gibi teknikler pankreasın görüntülenmesini sağlar. Ayrıca, biyopsi uygulanarak tümörden alınan örnekler detaylı bir şekilde incelenir. PET taraması, kanserin vücutta nasıl yayıldığını görmek için yapılırken, ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi) safra ve pankreas kanallarını görüntüleyerek kanserin yayılım durumunu değerlendirir. Genetik testler, kalıtsal kanser riskini tespit etmek amacıyla yapılabilir. Ayrıca, laparoskopi yöntemiyle karın bölgesi kapalı şekilde incelenerek kanserin yayılıp yayılmadığı tespit edilebilir.

Pankreas Kanseri Tedavi Seçenekleri

Pankreas kanseri tedavisi, tümörün evresine göre değişir. Erken evrede, Whipple ameliyatı gibi cerrahi yöntemler sıklıkla tercih edilir. İleri evrelerde kemoterapi ve radyoterapi tercih edilebilir. Palyatif cerrahi ise, tümörün tamamen çıkarılamadığı durumlarda, hastanın yaşam kalitesini artırmak amacıyla ağrı ve tıkanıklıkların giderilmesi amacıyla uygulanabilir.

Pankreas Kanseri Ameliyatları

Pankreas kanseri tedavisinde, tümörün yerine ve yayılım durumuna bağlı olarak çeşitli ameliyatlar yapılabilmektedir. En yaygın cerrahi seçenekler arasında Whipple ameliyatı (pankreatikoduodenektomi), tümörün bulunduğu bölgeye göre pankreasın bir parçasının çıkarıldığı distal pankreatektomi ve tüm pankreasın alındığı total pankreatektomi yer alır. Kanserin ileri evrelerinde olan bireylerin yaşam kalitesini artırmak için ise palyatif cerrahi yöntemler uygulanabilir.

Whipple (Pankreatikoduodenektomi) Ameliyatı

Whipple ameliyatı (pankreatikoduodenektomi), pankreas kanserine karşı uygulanan en yaygın cerrahi tedavi yöntemlerinden biridir ve genellikle pankreasın baş kısmında gelişen kanserler için tercih edilir. Bu işlem, oldukça karmaşık ve uzmanlık gerektiren bir cerrahi müdahaledir. Ameliyat sırasında pankreasın başı, onikiparmak bağırsağı, safra kesesi, bazı lenf düğümleri ve bazen midenin bir kısmı alınır. Tümörlü dokunun çevresindeki sağlıklı doku ile birlikte çıkarılması, kanserin yayılmasını engellemeye ve hastanın yaşam süresini uzatmaya yardımcı olabilir. Whipple cerrahisi, ciddi komplikasyon riskleri taşısa da, doğru hasta ve tecrübeli bir ekip ile hayat kurtarıcı bir tedavi seçeneği sunmaktadır.

Distal Pankreatektomi

Distal pankreatektomi, pankreasın gövde ve kuyruk kısmının ameliyat yoluyla çıkarılması prosedürüdür. Pankreas; baş, gövde ve kuyruk olmak üzere üç temel bölümden oluşur. Distal pankreatektomi, pankreasın sol kısmında bulunmakta olan gövde ve kuyruk kısmındaki sorunları gidermek için uygulanan bir işlemdir. Bu prosedür çoğunlukla pankreas kanseri, kistler, pankreatit(pankreas iltihaplanması) ve bazen iyi huylu tümörlerin tedavisinde de uygulanmaktadır. Ameliyatta problemli kısmın alınması ve geri kalan sağlıklı kısmın işlevini sürdürmesi hedeflenir. Bu ameliyat açık, laparoskopik(kapalı) ya da robotik cerrahi yöntemleriyle yapılabilmektedir.

Total Pankreatektomi

Total pankreatektomi, pankreasın tamamının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir ve genellikle pankreas kanseri, kronik pankreatit ya da kistler gibi durumların tedavisinde uygulanır. Bu prosedür, pankreasın tüm dokusunun alınmasını içerdiği için, pankreasın fonksiyonlarını yerine getiremeyen hastalar için tercih edilir. Pankreas, insülin ve sindirim enzimleri üretir; dolayısıyla, tüm pankreasın çıkarılması sonucu bu işlevler durur. Bu durumda, hastalar genellikle insülin tedavisi almak zorunda kalır, çünkü pankreasın insülin üretme yeteneği kaybolur ve diyabet gelişir. Ayrıca, sindirim enzimlerinin üretimi de durduğu için, hastalar sindirim süreçlerini desteklemek amacıyla dışarıdan sindirim enzimleri almalıdır. Total pankreatektomi sırasında, pankreasın yanı sıra, safra kesesi ve bazı lenf düğümleri de çıkarılabilir. Ameliyatın amacı, kanserin yayılmasını durdurmak ve kişinin yaşam süresini uzatmaktır. Bu ameliyat, açık, laparoskopik ya da robotik cerrahi yöntemlerle yapılabilir ve uzmanlık gerektiren bir prosedürdür.

Palyatif Cerrahi Yöntemler

Palyatif cerrahi, pankreas kanserinin tedavisinde, tümörün tamamen çıkarılamadığı durumlarda semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik yapılan bir müdahaledir. Bu tür cerrahi işlemler genellikle kanserin neden olduğu tıkanıklıkları gidermek veya kişinin ağrılarını azaltmak amacıyla yapılır. Örneğin, safra yollarındaki tıkanıklıkları açmak, bağırsak tıkanıklığı yaşayan hastalarda bağırsakların yeniden düzenlenmesi gibi uygulamalar yapılabilir. Kanserin ileri aşamalarında, hastaların daha rahat bir hayat sürebilmesi adına bu tür cerrahi müdahaleler önemli bir seçenek olabilir.

Diğer Blog Yazılarımız