Diyabet tüm dünyada yaygın şekilde karşımıza çıkan önemli bir sağlık sorunudur. Günümüzde giderek yaygınlaşan sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıkları diyabetin görülme sıklığını da belirgin şekilde arttırmaktadır. Çoğu insan beslenme alışkanlıklarına dikkat etmek için diyabet tanısı almayı bekliyor ve şekerli yiyeceklere karşı daha hassas olmaya başlıyor. Peki diyabet hastaları çikolata yemekten endişelenmeli mi? Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrahi ve Gastroenteroloji Cerrahi Uzmanı Doçent Doktor Kuntay Kaplan, çikolata ve diyabet arasındaki ilişkiyi anlattı.
Diyabet hastalığı, pankreasın yeterince insülin üretmekte zorlanması veya vücudun, üretilen insülini etkili biçimde kullanamamasının sonucunda kan şekerinin yükselmesine sebep olan bir hastalıktır. Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak iki ana türde karşımıza çıkan diyabet hastalığı önemli bir sağlık sorunudur. Tip 1 diyabet çoğu zaman çocukluk döneminde başlar ve insülin üretiminin tümüyle durmasına yol açar. Buna karşın Tip 2 diyabet genellikle yetişkinlik evresinde meydana gelir ve daha çok insülin direnci ile ilgilidir.
Çikolata içeriğinde süt ürünleri, şeker ve kakao gibi bileşenler mevcuttur. Tüm dünyada en sevilen yiyecekler arasında yer alan çikolata, farklı türlerde üretilir. Başlıca çikolata türleri sütlü çikolata, beyaz çikolata ve bitter çikolatadır. Şeker içeriği beyaz çikolatada ve sütlü çikolatada daha yüksektir. Buna karşın bitter çikolatanın büyük bir bölümü kakaodan oluşur. Yani şeker içeriği çok daha düşüktür.
Yani çikolatanın kan şekeri ile ilişkisi çikolatanın türüne ve ne kadar tüketildiğine göre değişir. Şeker oranı yüksek olan beyaz ve sütlü çikolatalar kan şekerinin hızlıca yükselmesine neden olur. Bu konuda bitter çikolatanın kan şekerini yükseltici etkisinin daha düşük olduğunu söylemek gerekir. Hatta bitter çikolatanın sağlık için bazı yararlı özellikleri olduğunu da belirtebiliriz. Kakao flavonoid olarak da bilinen güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Flavonoidler, kalp hastalıklarına dair riski azaltabilir, iltihabı azaltabilir ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Kakao aynı zamanda insan vücudundaki serotonin üretimini arttırır ve kişinin kendisini ruhsal açıdan daha iyi hissetmesine yardımcı olur.
Diyabet hastalarının çikolata tüketirken azami dikkat göstermesi gerekir. Fakat bu diyabet hastalarının asla çikolata yiyemeyeceği anlamına gelmez. Sadece diyabetlilerin çikolata tüketirken göz önünde bulundurması gereken bazı ipuçları vardır. Bunlar:
Bitter çikolata yüksek kakao içeriği ile sütlü ve beyaz çikolatalardan ayrılır. İçeriğindeki şeker miktarı daha düşüktür. Bu yüzden kan şekerini daha sınırlı bir ölçüde etkiler. Bu sayede çikolatanın olası zararlarından korunurken aynı zamanda yararlarından da faydalanmış olabilirsiniz.
Şeker oranı yüksek çikolatalar kan şekerinin hızlı şekilde yükselmesine yol açar. Bu yüzden diyabet hastalarının çikolata tüketeceği zaman bunu sınırlı ve makul ölçüde yapmaları gerekir.
Günümüzde gelişen gıda endüstrisi şeker yerine daha sağlıklı tatlandırıcılarla üretilen ve şeker barındırmayan çikolatalar tüketmemize imkan sağlıyor. Bu çikolatalar diyabet hastaları için daha cazip bir seçenek.
Diyabet hastaları çikolata yiyeceği zaman beraberinde kan şekerini dengeleyecek sağlıklı atıştırmalıkları hazır bulundurmalı. Örnek vermek gerekirse çikolata yerken tam tahıllı gıdalar, kabuklu yemişler veya meyve gibi eşlikçiler tüketebilirsiniz.
Diyabet hastaları için en önemli konulardan biri karbonhidrat sayımıdır. Çikolatanın içerisinde bulunan karbonhidrat miktarı ile günlük olarak tüketmeniz gereken karbonhidrat miktarı ile kıyaslayarak yiyebilirsiniz.
Diyabet hastaları şeker içermeyen veya düşük şekerli diyet çikolatalar tercih edebilirler. Genellikle şeker yerine yapay veya doğal başka tatlandırıcılar kullanılan bu çikolataların kan şekerini etkilemediği iddia edilir. Fakat yine de diyet çikolata yerken dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Bunlar:
Diyet çikolatalar içeriğinde şeker bulundurmasa bile bu yüksek kalorili olmadığı anlamına gelmez. Aşırı miktarda diyet çikolata tüketmek kalori artışına ve dolayısıyla kilo almaya sebep olur. Kilo almak diyabetle mücadelenizi zorlaştıran bir etmendir. Bu yüzden diyet çikolatayı bile sınırlı ve ölçülü tüketmeniz gerekir.
Bazı yapay tatlandırıcılar, yoğun şekilde tüketildiği zaman bazı sindirim sorunlarına yol açabilir. Özellikle sorbitol ve maltitol benzeri bazı şeker alkolleri ishal, şişkinlik ve gaz benzeri yan etkilerle sonuçlanabilir. Bu yüzden tükettiğiniz yapay tatlandırıcının türünü göz önünde bulundurmanız gerekir.
Unutmamak gerekir ki her insanın koşulları, sorunları ve gereksinimleri kendine özgüdür. Bu yüzden beslenme ile ilgili sorularınıza en doğru cevapları doktorunuz ve diyetisyeniniz verebilir.
Evet, miktarına ve türüne dikkat ettikleri sürece diyabet hastaları da çikolata yiyebilirler. Bitter çikolata tercih etmek, sınırlı ve ölçülü miktarda yemek ve içerdiği şeker oranına dikkat etmek kaydıyla çikolata yemenizde bir sakınca yoktur. Bitter çikolata, şeker oranı düşük ve kakao oranı yüksek olduğu için diyabet hastaları için cazip bir seçenektir.
Çikolata tüketiminin nasıl sınırlandırılacağı, kişinin kan şekeri, kilosu ve genel beslenme programına göre değişir. Doktorunuza ve diyetisyeninize danışarak tüketebileceğiniz çikolata miktarını öğrenebilirsiniz.
Diyabet hastalarının çikolata yerken dikkat etmesi gereken noktalardan biri çikolatanın kan şekeri üzerindeki etkisini dengeleyecek sağlıklı atıştırmalıklarla birlikte tüketmektir. Kan şekerini gözetmek, bitter çikolata tercih etmek, miktarı sınırlı tutmak ve şeker oranı düşük çikolatalara yönelmek olası sorunları önler. Aynı zamanda çikolatanın faydalı yönlerinden yararlanmanızı sağlar.
Sukraloz, stevia ve aspartam benzeri yapay tatlandırıcılar kan şekeri üzerinde bir etkiye sahip değildir. Bu yüzden diyabet hastaları şeker yerine bu tatlandırıcıları barındıran çikolatalar tercih edebilirler.
Çikolata yerken kan şekerinizi dengelemenize yardımcı olacak bazı sağlıklı atıştırmalıkları eşlikçi olarak tüketmenizde yarar vardır. Meyve, tam tahıllı yiyecekler ve kabuklu yemişler düşük glisemik indekse sahiptir. Aynı zamanda lif bakımından zengin gıdalardır.
Kakao oranı yüksek bitter çikolata kalp hastalıklarına dair riski azaltmaya yardımcıdır. Aynı zamanda zengin flavonoid içeriği vücuttaki iltihabı azaltmaya ve kan basıncını düşürmeye de yardımcıdır. Zengin bir antioksidan kaynağı olan bitter çikolata vücudun serotonin üretimini de teşvik eder. Kişinin kendisini ruhsal açıdan daha iyi hissetmesine katkı sağlar.
Beyaz çikolatanın içeriğinde bulunan şeker sütlü çikolatadan daha yüksektir. Ancak en doğru seçenek kakao oranı yüksek ve şeker oranı az olan bitter çikolatalar ya da hiç şeker barındırmayan diyet çikolatalardır. Ne yazık ki beyaz çikolata ve sütlü çikolata kan şekerini tetikleyici niteliktedir.
Fakat unutmamak gerekir ki her insanın durumu kendine özgüdür. Burada bahsettiğimiz öneriler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşır. Diyabet hastaları beslenme konusunda en doğru tavsiyeleri ancak doktorlarına ve diyetisyenlerine danışarak alabilirler.
Copyright © 2025 Kuntay Kaplan Tüm Hakları Saklıdır