Genel Cerrah Nedir? Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?

Üniversitelerin Tıp Fakültesinden mezun olup Tıpta Uzmanlık Sınavını kazandıktan sonra Genel Cerrahi alanında uzmanlık eğitimini tamamlayan hekimlere Genel Cerrah unvanı verilir. Genel Cerrahi branşı vücut anatomisi, immünoloji, patoloji, fizyoloji ve metabolizma gibi çok sayıda konuyu kapsayan önemli bir tıbbi branştır. Kanser ve kanser dışı çok sayıda hastalığın tanı, tedavi, cerrahi müdahale ve takip süreçleri ile ilgilenir. Genel Cerrah ve Gastroenteroloji Cerrahi Uzmanı Doçent Doktor Kuntay Kaplan genel cerrahi branşı ve genel cerrahlık hakkında merak edilenleri anlattı.

Genel Cerrahi Nedir?

Genel Cerrahi Branşı; ince bağırsak, kalın bağırsak, mide, karaciğer, rektum, safra benzeri karın içi ve sindirim sistemine ait organlarda meydana gelen hastalıklarla birlikte hemoroid, fıtık ve apandisit gibi rahatsızlıkların tanı ve tedavisini de gerçekleştirmektedir. Her cerrahi branşın ortak ilgi alanları olarak değerlendirilen metabolizma, beslenme, fizyoloji, immünoloji, anatomi, yara iyileşmesi, neoplazi ve reanimasyon da genel cerrahinin uzmanlık alanına dahildir.

Genel cerrahlar tıbbi teknolojileri de kullanarak bilhassa gastrointestinal rahatsızlıkların tanısını gerçekleştirdikten sonra vakanın gereksinimlerine göre tedavi planlamasını yapar ve ardından uygular. Bu tedavi yöntemlerin içerisinde cerrahi operasyonlar yani ameliyatlar da yer almaktadır. Özetlemek gerekirse genel cerrahi son derece geniş skalada hizmet veren önemli bir tıbbi uzmanlık dalıdır.

Genel Cerrahi Hangi Hastalıklarla İlgilenir?

Genel cerrahlar ince ve kalın bağırsaklar, yemek borusu, karaciğer, safra kesesi, rektum ve mide gibi gastrointestinal sistem içerisinde değerlendirilen organlardaki hastalıkların tanı ve cerrahi tedavisi ile ilgilenmektedir. Genel Cerrahların ilgilendiği durumları sıralamamız gerekirse;

• Gastrointestinal sistem ve sindirim sistemi rahatsızlıkları
• Mide ve rektum
• Kalın ve ince bağırsaklar
• Yemek borusu
• Cerrahi onkoloji
• Karaciğer
• Safra kesesi hastalıkları
• Apandisit
• Endokrin sistem genel cerrahinin uzmanlık alanında değerlendirilir.

İyi huylu tiroit hastalıkları ve tiroit kanserlerine dair endokrin cerrahisi, iyi huylu meme tümörleri ve meme kanseri ameliyatları da genel cerrahi hekimleri tarafından gerçekleştirilir. Bunun yanı sıra pankreas, safra yolları, karaciğer ve safra kesesi ameliyatları, mide, ince ve kalın bağırsak, yemek borusu ve makat bölgesini etkileyen kanserler de genel cerrahi hekimlerince teşhis ve tedavi edilir. Günümüzde genel cerrahi branşının en önemli ilgi alanlarından biri de obezite cerrahisidir. Obezite kendisi de önemli bir sağlık sorunu olmakla birlikte aynı zamanda çok sayıda başka hastalığın da sebebi konumundadır.

Genel Cerrahi Bölümünde Gerçekleştirilen Cerrahi Operasyonlar (Ameliyatlar)

Genel Cerrahlar çok sayıda ameliyatı gerçekleştirebilecek bilgi, donanım ve uzmanlığa sahiptir. Meme cerrahisi, karaciğer, safra yolları ve pankreas cerrahisi, obezite cerrahisi, endokrin cerrahisi ve gastroenteroloji cerrahisi operasyonları genel cerrahlar tarafından gerçekleştirilen ameliyatlardır. Bu ameliyatları tek tek tanımlamamız gerekirse:

Meme Cerrahisi

Memede oluşan iyi huylu tümörlerin ve meme kanseri vakalarının tedavisinde multidisipliner bir yaklaşımla hareket etmek gerekir. Her hastanın ve vakanın özellikleri kendine özgü olduğu için tedavi planlaması da kişiye özel oluşturulmalıdır. Meme kanseri tedavisinde amaç, meme bütünlüğünün olabildiğince korunması ve sadece kanserli bölgenin çıkarılmasıdır. Fakat memenin farklı bölgelerinde tümörler bulunuyorsa mastektomi yani memenin tamamen alınması kararı verilebilir. Fakat günümüzde aynı seans içerisinde rekonstrüktif ve plastik cerrahi uygulamaları ile hastanın meme estetiğini sağlamak mümkündür. Bu sayede hastanın organ kaybı yaşama riski giderilmektedir.

Endokrin Cerrahisi

Endokrin cerrahisi, vücutta iç salgı yapmakla görevli bezlerde meydana gelen ve ameliyatla tedavi edilmesi gereken hastalıklarda uygulanır. Tiroid bezinde oluşan iyi ve kötü huylu hastalıkların, zehirli guatrın, nodüler guatrın ve tiroid kanseri vakalarının tedavisi endokrin cerrahisi tarafından gerçekleştirir. Bunun yanı sıra paratiroid bezine ilişkin hastalıklar, böbrek üstü bezinde oluşan hastalıklar ve pankreas tümörleri de endokrin cerrahisi tarafından tedavi edilir.

Hepatopankreatobilier Cerrahi (Pankreas, Safra Yolları ve Karaciğer Cerrahisi)

Karaciğer, safra yolları ve pankreasa ilişkin iyi huylu hastalıklar ve tümörler de genel cerrahlar tarafından tedavi edilir. Kanser vakalarının cerrahi olarak tedavisine karar verilmeden önce onkolojik bir değerlendirme yapılır ve farklı branşlardan uzman hekimler tarafından vaka incelenir. Onkolojik bir konsey tarafından değerlendirilen hasta için en doğru cerrahi tedavi planlaması multidisipliner bir yaklaşımla gerçekleştirilir.

Gastroenteroloji Cerrahisi

Rektum, mide, kalın bağırsak, yemek borusu ve ince bağırsağa ilişkin kanserler ve iyi huylu hastalıkların ameliyat gerektiren tedavileri; gastroenteroloji cerrahisi kapsamında değerlendirilir. Farklı branşlardan uzman hekimlerce değerlendirilen hasta için en uygun tedavi planlaması gerçekleştirilir. Günümüzde onkolojik cerrahi alanında birinci tercih olarak laparoskopik yani kapalı cerrahi tekniği tercih edilmektedir. Laparoskopik yöntem, hastaların ameliyat sonrasında konforlu bir iyileşme süreci geçirmelerini sağlar. Bu sayede ek tedaviler için hasta zaman kazanmış olur. Özellikle de karaciğere yayılım göstermiş bağırsak tümörlerinin cerrahi tedavisinde laparoskopik yöntem büyük bir başarı ile kullanılmaktadır.

Obezite Cerrahisi

Obezite gelişmiş toplumlarda her geçen gün daha da yaygınlaşan önemli bir sağlık sorunudur. Kendi başına bile ciddi bir rahatsızlık olan obezite bunun yanı sıra diyabet ve kalp damar hastalıkları gibi çok sayıda hastalığın da sebeplerinden biridir. Vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan kişiler obezite tanısı alırlar. Obezitenin yol açtığı başka sağlık sorunları olan kişilere obezite cerrahisi uygulanır. Laparoskopik yöntemle ve robotik cerrahi sistemleri ile de başarı ile gerçekleştirilebilen obezite cerrahisinde hastaların iyileşme süresi büyük oranda kısalır. Günümüzde gastrik bypass ve tüp mide ameliyatları en yaygın kullanılan obezite cerrahisi yöntemleridir.

Proktoloji Cerrahisi

Ülkemizde, toplum genelinde yaygın şekilde görülen anorektal rahatsızlıklar ya da bir başka deyişe anal bölge, rektum ve kalın bağırsak hastalıkları proktoloji cerrahisi kapsamında değerlendirilir. Bu rahatsızlıkların tanı ve tedavi süreçleri uzman cerrahi ekip ve yüksek teknolojik donanım gerektirir.

Proktoloji cerrahisi kabızlık, perianal abse, fistüller, anal fissür, kıl dönmesi, anal kaşıntı, gaita kaçırma, perianal ve anal siğiller ve kolorektal kanserlerin tedavisini gerçekleştirilir.

Genel Cerrah Nasıl Olunur?

Genel Cerrahi Uzmanlığı tıp dünyasında zorlu ve prestijli branşlardan biridir. Genel cerrahlar kritik ve acil pek çok durumda müdahale edebilecek nitelikte olan hekimlerdir. Genel Cerrah olabilmek için izlenmesi gereken süreçler ise şu şekildedir:

Genel Cerrah olabilmek için atılması gereken ilk adım Üniversitelerin Tıp Fakültelerindeki 6 yıllık tıp eğitimini tamamlamak gerekir. Bu eğitim sürecinde hekim adayları anatomi, fizyoloji, patoloji ve diğer pek çok konuda tıp eğitimi görürler. Tıp fakültelerindeki bu altı yıllık eğitimi tamamlayan öğrenciler tıp doktoru unvanı alarak hekimlik mesleğine adım atarlar.

Sonrasında tıp doktorlarının Tıpta Uzmanlık Sınavına yani TUS’a girmesi gerekir. Bu sınavda elde ettiği başarıya göre farklı branşlarda uzmanlık eğitimi almaya hak kazanan hekimleri zorlu bir eğitim süreci bekler. TUS’ta hedefledikleri puanı alıp Genel Cerrahi Alanında ihtisas yapmaya hak kazanan hekimler beş yıllık bir uzmanlık eğitimine başlarlar. Genel cerrahi alanında tecrübe ve uzmanlık kazanan hekimler birçok prosedür hakkında bilgi ve deneyim edinirler.

Uzmanlık eğitimini tamamlayan adayların mesleğe başlamaları için bazı sertifikasyon süreçlerinden geçmeleri gerekir. Sonrasında Genel Cerrah unvanı ile hastalarına hizmet vermeye başlarlar. 

Genel Cerrahların sürekli olarak öğrenme ve gelişim gösterme gibi bir zorunluluğu vardır. Tıp Literatürünü, güncel araştırmaları yakından takip eder, konferanslara katılır ve yeni yöntemleri öğrenirler. Özetlemek gerekirse Genel Cerrah olmaya giden yol uzun ve zorlu bir yolculuk gerektirmektedir.

Diğer Blog Yazılarımız